Prof. Dr. V e d a t

I ş ı k h a n
Tüberküloz Hastalığının Sosyal Yönü ve Sosyal Hizmeti

Tüberküloz (TB), daha çok toplumsal ve ekonomik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır. TB hastalarının sadece tıbbi teşhis ve tedavilerinin değil aynı zamanda sosyal teşhis ve tedavilerinin de yapılması bu hastalıkla savaşta büyük önem taşımaktadır. Bugün, oldukça zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmeye çalışan nüfus grupları (yoksullar, işsizler, evsizler, marjinal gruplar vb.), gerek yaşanılan fiziksel ve toplumsal çevre gerekse yetersiz beslenme nedeniyle TB gibi enfeksiyon hastalıklarına yakalanma riskiyle karşı karşıyadır. Sosyal ve ekonomik koşulların yetersizliği nedeniyle ortaya çıkan TB hastalığının tedavisinde etkili yöntemler geliştirebilmek için “çevresi içinde birey” yaklaşımı doğrultusunda hastalığa etkide bulunan faktörlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla oluşturulan ekibin içinde sosyal hizmet uzmanları aktif roller üstlenmektedir. Aşağıdaki çalışmada, TB hastalığının ortaya çıkmasında etkili olan sosyo-demografik ve sosyo-ekonomik koşullar ve bu koşulların ortadan kaldırılmasında ve/veya etkisinin azaltılmasında sosyal hizmet uzmanının ne gibi çalışmalar yapabileceği tartışılmaktadır.

 

Tuberculosis can be considered as a disease which is caused by social and economical reasons. Not only the medical diagnosis and treatment but also social diagnosis and treatment of patients with TB is important in the struggle against this disease. Today, most of the demographical groups who are trying to survive under difficult conditions (the poor, unemployed, homeless, marginal groups, etc.) are under the risk of TB due to physical and social environment as well as inadequate nutrition. It is necessary to determine the factors that effect TB in a “person-in-environment” approach in order to develop better ways to treat TB which emerge as a social disease. For this purpose social workers take on important roles in the constituted team.In this study, social demographical and social economical factors that affect the emergence of TB and the work that can be done by social workers to eliminate and/or to decrease the effects of TB is discussed.

 

Tüberküloz Hastalarının Hastane Hizmetlerinin Kalitesine İlişkin Beklenti ve Algılarının Değerlendirilmesi: Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği

Bu araştırmada, tüberküloz hastalarının hastane hizmetlerine ilişkin beklentileri ile Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi (AGHH)’nin vermiş olduğu hizmetlere yönelik algıları doğrultusunda hastanenin sunduğu hizmetin kalite düzeyi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma tarama modeli niteliğinde tasarlanmıştır. Çalışma nüfusunu, AGHH tüberküloz kliniklerinde akciğer tüberkülozu tanısı ile yatan ve en az iki hafta süreyle yatarak tedavi gören 100 hastadan oluşmaktadır. Araştırmada hizmet kalitesini belirlemek amacıyla “SERVQUAL” hizmet kalitesi boyutları kullanılmış ve hasta bakış açısıyla algılanan hizmet kalitesi ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde “t testi” ve “varyans analizi” kullanılmıştır. Hastaların sosyo-demografik özellikleri ile hizmet kalitesi puanlarının karşılaştırılması sonucunda; “güvenilirlik” boyutu açısından erkek hastaların kadın hastalara göre sunulan hizmeti daha kaliteli algıladığı, “somut özellikler ve güvenilirlik” boyutları açısından yaşlı hastaların genç hastalara göre sunulan hizmeti daha kaliteli algıladığı, hizmet kalitesinin tüm boyutları açısından öğrenim düzeyi düştükçe sunulan hizmetin daha kaliteli algılandığı saptanmıştır. Sonuç olarak, hastaların hastane hizmetlerine yönelik beklentilerinin tam anlamıyla karşılanmadığı ve hastaların sosyo-demografik özelliklerinin hizmet kalitesi algılarını etkilediği saptanmıştır. Hastanelerin işlevsiz ya da yarı işlevli yönlerini ortaya çıkarması özelliğiyle kalite ölçümlerinin belirli aralıklarla yapılması yöneticilere önemli katkılar getirebilir.

 

In this survey expectation of the patients with tubercolosis about the general hospital services and the quality level of the hospital on the basis of services which Ankara Atatürk Thorax Diseases and Thorax Surgery Traning and Research Hospital (ATDH) gave were tried to determine. The model of the research is desciriptive research. The population of the survey consists of 100 patients who are hospitalized and undergo treatment at least two weeks with diagnosis of pulmonary tuberculosis at ATDH. In the survey, services quality dimensions “SERVQUAL” was used to determine the quality of the service and the quality of the service perceived by the patient perspectives was tired to measure. T-test and variance analyses were used in the analyses of the data survey. According to the findings it was established that male patients perceived service presented of better quality compovied to female patients perceived service presented of better quality compared to young patients with regard to “tangibles” and “reliability” dimensions, as the level of education decreased services presented perceived better. As a conclusion, it was established that expectations of the patients about hospital services weren’t met completely and socio-demographic characteristics of the patients affected perception of service quality. Periodic quality measurements that reveal non-functional or semi-fonctional aspects can give important contributions for managers.